قالب دعای مسیحی

کتاب مقدّس به ما می‌آموزد که اگر می‌خواهید دعایتان به نزد خداوند برسد و نتیجه بخش باشد، باید دارای خصوصیّاتی باشد که کتاب مقدّس به ما می‌آموزد و خارج از این قالب هر چه گفته شود بیهوده‌گویی است و راه به نزد خداوند ندارد.

این خصوصیّات که قالب دعای صحیح را تشکیل می‌دهند به قراری که در ادامه به تشریح آنان می‌پردازیم، می‌باشند.

 

1- دعا از جایگاه عادل شمردگی:

کتاب مقدّس می‌گوید که: «²⁹خداوند از شریران‌ دور است‌، امّا دعای‌ عادلان‌ را می‌شنود» ( امثال 15 : 29 ). می‌دانید که به جز آنانی که در خداوند عیسی مسیح هستند، همة دنیا در شریر خوابیده: «¹⁹و می‌دانیم که از خدا هستیم و تمام دنیا در شریر خوابیده است» ( اوّل یوحنّا 5 : 19 )؛ و خداوند می‌فرماید از شریران دور است.

در باغ عدن نیز وقتی که آدم گناه نمود خدا او را از خود راند و محکوم شد تا با درد و رنج از آن نان بخورد، حتّی به واسطة گناه آدم تمامی زمین نیز از حضور خدا ملعون شد: «¹⁷و به‌ آدم‌ گفت‌: چون که‌ سخن‌ زوجه‌ات‌ را شنیدی‌ و از آن‌ درخت‌ خوردی‌ که‌ امر فرموده‌، گفتم‌ از آن‌ نخوری‌، پس‌ به سبب‌ تو زمین‌ ملعون‌ شد، و تمام‌ ایّام‌ عمرت‌ از آن‌ با رنج‌ خواهی‌ خورد.¹⁸خار و خس‌ نیز برایت‌ خواهد رویانید و سبزه‌های‌ صحرا را خواهی‌ خورد ¹⁹و به‌ عرق‌ پیشانی‌ات‌ نان‌ خواهی‌ خورد تا حینی‌ که‌ به‌ خاک‌ راجع‌ گردی‌، که‌ از آن‌ گرفته‌ شدی‌ زیرا که‌ تو خاک‌ هستی‌ و به‌ خاک‌ خواهی‌ برگشت‌» ( پیدایش 3 : 17 - 19 ).

از آن پس گناه هنر نسل آدم گردیده و همة دنیا فاسد و مرتد به خدا گردیدند تا جایی که کتاب مقدّس نیز شهادت می‌دهد: «²خداوند از آسمان بر بنی‌آدم نظر انداخت تا ببیند که آیا فهیم و طالب خدایی هست.³همه روگردانیده، با هم فاسد شده‌اند. نیکوکاری نیست یکی هم نی» ( مزامیر 14 : 2 - 3 ).

این یک توهّم محض است اگر کسی باور کند که خدا دعای مردم دنیا، یا امّتهای به ظاهر یکتا پرست را می‌شنود و آمین می‌گوید. او از مردم دنیا که با منجی خود عیسی مسیح بیگانه‌اند، به اندازة فاصلة کرسی آسمانی خود تا زمین فاصله دارد و نه این‌که پاسخی به دعاهای اینان نمی‌دهد، بلکه حتّی نمی‌شنود. دعای شریران در نزد خدا مکروه است: «⁸قربانی‌ شریران‌ نزد خداوند مکروه‌ است‌، امّا دعای‌ راستان‌ پسندیدة او است‌» ( امثال 15 : 8 ). قربانی لبها همان دعای بلند کرده شده است.

«امّا دعای‌ عادلان‌ را می‌شنود.» علاوه بر این که کتب مقدّس بارها به این موضوع، به طُرُق مختلف اشاره نموده، پطرس رسول نیز به این مهم اشاره می‌کند: «¹²از آن رو که چشمان خداوند بر عادلان است، و گوشهای او به سوی دعای ایشان، لیکن روی خداوند بر بدکاران است» ( اوّل پطرس 3 : 12 ).

پس اوّلین اصل و پایه برای پذیرش هر دعایی قرار گرفتن در جایگاه عادلان است. هر شخصی فقط و فقط به واسطة پذیرش خداوند عیسی مسیح به عنوان منجی و خداوند است که در زمرة عادلان قرار می‌گیرد.

 

2- دعا در نام خداوند عیسی مسیح:

حال وقتی کسی در جایگاه عادلان قرار می‌گیرد باید نشان دهد که از آن موضع دعای خود را به آسمان خدا بلند می‌کند تا خدا گوشهای خود را برای شنیدن دعای او برگرداند. خداوند عیسی مسیح این مهم را با یک مژدة خوش به شاگردانش متذکّر می‌شود: «²⁴تا کنون به اسم من چیزی طلب نکردید، بطلبید تا بیابید و خوشیِ شما کامل گردد» ( یوحنّا 16 : 24 ).

می‌خواهم به این جملات خوب دقّت کنید! دعا ادّعایی است که از سوی انسان به حضور خداوند می‌رود؛ این ادّعا می‌تواند به صورت حاجتی مانند: مطالبه، شکایت یا دفاعیه باشد، و یا در قالب شکرگزاری یا ستایش مطرح گردد. این به شکل یک نامه به آسمان فرستاده می‌شود؛ کلام خدا می‌گوید که او فقط «دعای‌ عادلان‌ را می‌شنود» یعنی آنانی که به نام خداوند عیسی مسیح اعتراف دارند؛ حال برای این که دعای شما باز شود، چه کار باید بکنید؟

شما باید به نامة خود یک اعتبار آسمانی ببخشید؛ باید نامة شما دارای مُهر و امضا و نامی باشد که خدا به آن واکنش نشان می‌دهد، خدا فقط به یک نام است که توجّه می‌کند و آن نام اعظم خود او است، پولس در این خصوص می‌گوید: «¹⁷و آن چه کنید در قول و فعل، همه را به نام عیسی خداوند بکنید و خدای پدر را به وسیلة او شکر کنید» ( کولسیان 3 : 17). در قول اشاره به کلام گفته شده و دعا دارد.

هر نامة بدون مُهر و امضا فاقد ارزش است و حال آن که هر مُهر و امضای دیگری مانند آن نامهایی که امّتهای دیگر در دعاهای خود بلند می‌کنند و ربطی به خدا ندارد، بلکه نامهای خدایان دروغین و یا نامهای باطل است نیز بی‌توجّه و بی‌جواب می‌ماند.

هر ایماندار مسیحی باید این را بداند که می‌بایست حتماً در دعاهای خود ابتدا"به نام خداوند عیسی مسیح"شروع کند تا مشخّص گردد این دعای یک شخص مسیحی است، و در پایان نیز با عبارت"طلبیدم در نام خداوند عیسی مسیح"دعای خود را مُهر و امضا کند تا آن دعا دارای یک اعتبار برای خداوند گردد. خود خداوند عیسی مسیح در این خصوص می‌گوید: «¹³و هر چیزی را که به اسم من سؤال کنید بجا خواهم آورد تا پدر در پسر جلال یابد.¹⁴اگر چیزی به اسم من طلب کنید من آن را بجا خواهم آورد» ( یوحنّا 14 : 13 - 14 ).

بگذارید با یک مثالی این را بیشتر آشکار کنیم. مثلاً اسم شما ایلیا است و دوستان و خانوادة شما، شما را با این نام می‌شناسند، وقتی شما در یک خیابان شلوغ که پر است از مردم ناآشنا و بیگانه قدم می‌زنید، اگر صدایی از هر سویی بشنوید که کسی، کسی دیگر را صدا می‌زند آیا به آن صدا توجّه و واکنش نشان می‌دهید؟ یا روی خود را به سمت آن صدا بر می‌گردانید؟ یا به آن صدای ندا کننده بلند جواب می‌دهید که بله من این جا هستم؟ قطعاً خیر! چون کسی شما را مخاطب قرار نداد؛ شما اسم خودتان را نشنیدید.

حال اگر کسی از دور و پشت سر شما صدا کند ایلیا، چه کار خواهید کرد؟ کسی نام شما را صدا کرد، حتّی اگر آن صدا برای شما ناآشنا باشد هم آیا بی‌توجّه عبور خواهید کرد؟ قطعاً خیر! می‌ایستید، رویتان را بر‌ می‌گردانید، گوشتان را تیز می‌کنید تا ندا کننده را ببینید، به صدایش توجّه می‌کنید، و بعد شما نیز به او پاسخ می‌دهید.

در دنیای امروزی که پر است از آدمهای ناآشنا و به دور از عدالت خدا که هر روزه همه دارند اسامی خدایان دروغین و باطل را بر زبان می‌آورند، خداوند فقط روی خود را به سمت کسانی بر می‌گرداند و به آنانی جواب می‌دهد که نام حقیقی او را به درستی صدا می‌کنند.

اگر هر ایمانداری دعا می‌کند و جوابی نمی‌شنود یکی از دلایلش می‌تواند این باشد که دعای خود را با نام خداوند عیسی مسیح مُهر و امضا نکرده و خدایان باطل را صدا زده.

 

3- دعا از موضع فرزند خواندگی:

در موعظة بالای کوه، خداوند عیسی مسیح آموزه‌ای از چگونگی دعا کردن را برای جمع حاضر بیان می‌کند که به"دعای ربّانی"معروف گردیده. هر چند این موعظه برای قوم حاضر در آن مکان ایراد شده امّا با توجّه به عبارات به کار رفته و گویش خداوند می‌توان دریافت که مخاطبین اصلی این آموزه کسانی‌اند که بعدها به عنوان فرزندان خدا برگزیده خواهند شد. او به شاگردانش یاد می‌دهد که وقتی شما دعا می‌کنید موضع خود را نسبت به خدا مشخّص کنید: «⁹پس شما به این طور دعا کنید، ای پدر ما که در آسمانی، نام تو مقدّس باد» ( متّی 6 : 9 ). خداوند این را برای برگزیدگان خاص خود گفته که با دریافت تعمید روح‌القدس فرزندان خدا خواهند شد، لذا در این مجال صحبت با این دسته خوانندگان است.

تمام مردم دنیا بندة خدا هستند و جزو هالکانند، از این تمامیّتِ مردم بعضیها برگزیده می‌شوند تا وارد ملکوت خدا گردند، بعضی از این برگزیدگان این را می‌یابند تا خداوند آنان را به عنوان دوستانش بشناسد، بعضی دیگر از این دوستان این فرصت را می‌یابند تا خدمتگزاران او در زمین باشند، از این برگزیدگان عدّه‌ای نیز این فیض را می‌یابند تا در زمرة عادل شمردگان قرار بگیرند، و عدّة معدودی نیز این را می‌یابند تا به عنوان فرزندان خدا با دریافت تعمید روح‌القدس به عنوان عروس مسیح وارد ملکوت آسمان گردند.

حال وقتی شما دعا می‌کنید، در ابتدای دعای خود و پسِ بلند کردن صدای خود"به نام خداوند عیسی مسیح"اوّلین کار نیکویی که می‌توانید بکنید این است که موضع خود را نسبت به خدای پدر مشخّص کنید. و با بیان این که"ای پدر ما که در آسمانی"در اصل مدّعی فرزند خواندگی خدا شده و دعای خود را از موضع فرزند خدا به او یادآور می‌شوید.

موضع یک فرزند با هر کس دیگری در دنیا برای پدرش فرق دارد. ارث از پدر به فرزند می‌رسد و یک پدر تنها برای فرزند خود از هیچ چیزی دریغ نمی‌کند. یک پدرِ بسیار مهربان و پر محبّت، برای فرزندانِ مردان دیگر فقط یک مرد مهربان است که گاهی از سر مهربانی بخششی بسیار کوچک به آنها روا می‌دارد؛ امّا هر چه دارد را در اختیار فرزند خود قرار می‌دهد و او را مالک بر تمام دارایی و اعتبار خویش می‌سازد.

هر مردی به راحتی می‌تواند به درخواست دیگران نه بگوید و هرگز ملامت نشود چون در قبال آنانی که متعلّق به دیگران هستند وظیفه‌ای ندارد؛ امّا یک پدر نسبت به فرزندان خود مسؤولیّت دارد و از سویی دیگر حس پدرانة او اجازه نمی‌دهد که فرزندش را در رنج و تنگدستی ببیند.

به هنگام دعا و قبل از شروع به هر سخنی وقتی موضع خود را نسبت به خداوند معلوم می‌کنید که به عنوان فرزند او سخن می‌گویید، او نیز با دید پدرانه به شما نگاه می‌کند و گوش می‌سپارد، لذا از امتیازات یک فرزند برخوردار خواهید شد.

این گونه اعلام موضع برای فرزندان خدا معنی دارد، و خدا نیز فرزندان خود را می‌شناسد؛ امّا برخی مواقع یک دعا از جایگاهی خاص بلند می‌شود که باز شایسته است تا شخص دعا کننده با اشاره به جایگاه خود در نزد خداوند، آغاز به سخن کند.

مثلاً پولس که از رسولان بوده در آغاز نامه‌های خود و در دعای آغازین نام و جایگاهش را همیشه در ابتدای نامه و دعاهای خود می‌آورد: «¹پولُس، رسول نه از جانب انسان و نه به وسیلة انسان بلکه به عیسی مسیح و خدای پدر که او را از مردگان برخیزانید» ( غلاّطیان 1 : 1 ). به این گونه شخص از همان ابتدا جایگاه و ارزشی که خداوند به او داده را به یاد می‌آورد و سپس آغاز سخن می‌کند. همچنین است برای هر کسی که از سوی خداوند دارای جایگاهی خاص شده باشد.

در دعاهای خود حتّی‌الامکان از عناوینی مانند: خدایا، ای خداوند، خالقا، بارالها و ... که متعلّق به امّتها است پرهیز کنید؛ همیشه او را با عنوان"پدر آسمانی"از جایگاه فرزند خواندگی، و یا در قداست نام پر جلال او با نامهای"خداوند عیسی مسیح، یا عیسی مسیح، یا خداوند عیسی، یا مسیح خداوند"مخاطب قرار دهید، که نیکوترین عناوینی است که کتاب مقدّس به ما می‌آموزد.

البتّه این نکته را نیز به خاطر بسپارید که می‌بایست حتماً فرزند خدا باشید و مانند فرزندان حقیقی او مطیع تمامی کلام او باشید، فرزندان حقیقی خدا در وجود خود، خدا که محبّت است را دارند و آن محبّت که اوّل و دوّم حکم خداوند است کاملاً آشکار شدنی است، نه در سخن بلکه در عمل، چنان که یوحنّای رسول به این وجه اشاره دارد: «¹⁸ای فرزندان، محبّت را به جا آریم نه در کلام و زبان بلکه در عمل و راستی» ( اوّل یوحنّا 3 : 18 ).

 

4- دعای کوتاه، گزیده، شایسته:

پس از مشخّص کردن موضع خود در دعا، زمان عرض کردن مطلبی است که برای آن در حالت دعا قرار گرفته‌اید. نیکوترین شکل دعا آن است که کوتاه، گزیده و شایسته گفته شود. خداوند عیسی مسیح می‌فرماید: «⁷و چون عبادت کنید، مانند امّتها تکرار باطل مکنید زیرا ایشان گمان می‌برند که به سبب زیاد گفتن مستجاب می‌شوند» ( متّی6 : 7 ).

در مسیحیّت هیچ دعای مدوّن و نوشته شده‌ای آن گونه که در بین تمام آیینها و مذاهب غیره وجود دارد، موجود نمی‌باشد. خداوند به این گونه دعاهای از پیش تنظیم شده و تکراری مُهر باطل زده، و این گونه دعاها هرگز شنیده نمی‌شوند. حتّی دعاهایی که از قبل شخصی بنویسد و آن را از رو بخواند نیز ناپسندِ خداوند است. دعا می‌بایست در لحظه و با عمق احساس و تراوشات لحظه‌ای شخص به حضور خداوند بلند شود.

دعاهای طولانی اگر در جمع باشد برای حاضرین بسیار خسته کننده و فضای روحانی را از بین می‌برد، و اگر دعا در خلوت شخصی باشد به خود شخص چنان فشار عصبی وارد می‌کند که فکرش را از دعا منحرف می‌کند. لذا نیکوتر است تا دعاها کوتاه بوده و تکراری نباشد.

برای دعا نمودن می‌توان موارد بسیاری را به یاد آورد و ساعتها حرف زد، امّا چون مسیحیان پیوسته می‌بایست در دعا باشند، شایسته است تا هر مورد را در زمانهای لازم به خود به زبان آورده و گزیده سخن بگویند؛ مثلاً در هنگام خوردن خوراک به مواردی که مربوط به خوراک می‌باشد، بپردازید یعنی شکرگزاری، برکت طلبیدن و تقدّس خوراک و از اضافه‌گویی بیهوده مانند: توبه کردن، دعا برای بیماران، قبولی در امتحان، و مواردی از این قبیل پرهیز شود. گزیده‌گویی نشان از درک شخص از چیزی که می‌خواهد بگوید دارد و خواستة او را در نزد خدا موجّه جلوه می‌دهد.

همچنین وقتی به حضور خداوند حاضر می‌شوید با ادبیّاتی شایسته و حکیمانه سخن بگویید نه مانند طلبکاران و گدا صفتان و زورگویان؛ زیرا: «¹⁷سخنان‌ حکیمان‌ که‌ به‌ آرامی‌ گفته‌ شود، از فریاد حاکمی‌ که‌ در میان‌ احمقان‌ باشد زیاده‌ مسموع‌ می‌گردد» ( جامعه 9 : 17 ). همیشه کلام فصیح و حکیمانه گوشها را به سمت خود جلب می‌کند. و یک ایماندار مسیحی از آن جهت دعا می‌کند تا سخنان دل او به گوش خداوند برسد.

و در پایان دعا همان گونه که پیش‌تر گفته شد، آن را با طلبیدن در نام خداوند عیسی مسیح مُهر نمایید.

 

برگرفته از کتاب ارتباط با خدا ؛ نویسنده: لوک رایان

 

این اثر تحت مجوز Creative Commons Attribution 4.0 International ( CC BY 4.0 ) منتشر شده است. استفاده از این اثر تنها در صورتی مجاز است که محتوای اصلی بدون هیچ گونه تغییری حفظ شده و منبع به دقّت ذکر گردد.