شراب از دیدگاه کتاب مقدّس

پیش گفتار:

شاید موضوع شراب و مسکرات چندان در کلیساهای دنیا اهمیّت نداشته باشد، امّا در کلیساهای خاورمیانه که خاستگاه مسلمانان است و بسیاری از نوایمانان این مناطق با تفکّری به مسیحیّت ایمان آورده‌اند که تحت احکام اسلامی شراب و مسکرات را نجس و حرام می‌دانند.

وقتی به جهان مسیحیّت نگاه کنید، آنان نیز در مواجه با شراب، جانب احتیاط را لحاظ می‌کنند و در نوشیدن یا ننوشیدن آن دچار تردید می‌باشند؛ مثلاً نوشیدن آن را در کلیسا جایز نمی‌دانند تا جایی که در آیین شام خداوند در کلیسا از آب میوه به جای شراب استفاده می‌کنند، ولی در خانه‌های خود هیچ التزامی به آن ندارند و در کمال آسودگی خیال شراب می‌نوشند.

در این نوشتار قصد داریم بدون در نظر گرفتن تعالیم نهادهای کلیسایی و تفکّر امّتهای دیگر، فقط حسب آن چه کتاب مقدّس در خصوص شراب و مسکرات به ما می‌آموزد، به طور جامع به این مسئلة پر دغدغه بپردازیم.

لذا پیش از ورود به موضوع شراب و مسکرات، شایسته است تا ابتدا ببینیم آیا کتاب مقدّس چیزی را نجس و حرام اعلام نموده یا نه؛ و اساساً کلام خدا چیزی را نجس و حرام می‌داند یا نه.

نجاسات:

احکام و شریعتِ موسی که عهد اوّل خداوند با قوم اسرائیل بوده و از حدود سه هزار و پانصد سال پیش به این قوم عطا شد، مواردی را در زمرة نجاسات قرار داده. هر چند آن چه در عهد عتیق بوده سایه‌هایی از چیزهایی بوده که می‌بایست در آینده می‌آمد و دارای تعاریفی روحانی می‌باشد؛ امّا هیچگاه این را نیز نباید فراموش کرد که اعظم آن احکام در بُعد جسمانی هنوز به قوّت خود باقی است. مثلاً همان عهد اوّل که گفته قتل مکن، زنا مکن، ... امروزه در عهد جدید نیز همان را می‌گوید.

خداوند عیسی مسیح در حقّانیّت تورات و صحف نبوّتیِ انبیا اکیداً بر برقرار بودن آن تا زمان انقضای عالم تأکید می‌کند و در عهد جدید، به هنگام موعظة بالای کوه، حتّی بر آن مواردی را نیز افزود.

«¹⁷گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صُحُف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم، بلکه تا تمام کنم.¹⁸زیرا هر آینه به شما می‌گویم، تا آسمان و زمین زایل نشود، همزه یا نقطه‌ای از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود.¹⁹پس هر که یکی از این احکام کوچک‌ترین را بشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود. امّا هر که به عمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.²⁰زیرا به شما می‌گویم، تا عدالت شما بر عدالت کاتبان و فریسیان افزون نشود، به ملکوت آسمان هرگز داخل نخواهید شد» ( متّی 5 : 17 - 20 ).

حال وقتی خداوند قوانین شریعت را به موسی سپرد، مواردی را در زمرة نجاسات خواند و احکامی را برای آنها وضع نمود. این موارد را به همراه احکام دقیق آنها می‌توانید در کتاب لاویان و اعداد ببینید. لذا پیش از خواندن ادامة این نوشتار لازم است تا ابتدا مواردی را که خداوند در این دو کتاب، نجس و حرام اعلام نموده است را مطالعه بفرمایید و سپس به ادامة مطالب برگردید.

حال عهد عتیق را داریم با احکام فراوانی از نجاست و حرامیات که قوم از آنها برحذر بود؛ و در پیش روی، کلام خداوند عیسی مسیح را داریم که می‌فرماید: «¹¹نه آن چه به دهان فرو مي‌رود انسان را نجس مي‌سازد بلكه آن چه از دهان بيرون مي‌آيد انسان را نجس مي‌گرداند» ( متّی 15 : 11 ).

در ظاهر چنین به نظر می‌رسد که این دو عهد با هم در تضاد باشند! زیرا مسیح هیچ چیز خوردنی و آشامیدنی را نجس ندانسته بلکه نجاسات را به وضعیّت روحانی اشخاص نسبت داده است. شاید برای درک بهتر این دو فضا کلام پولس رسول بیشتر بتواند کمک کند. پولس آن ظرف برگزیدة خداوند و معلّم بزرگ کتاب مقدّس می‌فرماید: «¹⁴مي‌دانم و در عيسي خداوند يقين مي‌دارم كه هيچ چيز در ذات خود نجس نيست جز براي آن كسي كه آن را نجس پندارد؛ براي او نجس است» ( رومیان 14 : 14 ).

"هیچ چیز در ذات خود نجس نیست"ما را به ذات یعنی اوّل و ریشه ارجاع می‌دهد. شریعت موسی حدوداً دو هزار و پانصد سال پس از خلقت آدم داده شد، یعنی تا پیش از آن چنین احکامی نبوده، لذا چون شریعت نبود، جرم و محکومیّتی نیز نبود.

شریعت از برای آن داده شد تا بشر با گناه و تاوان گناه برای مجرمان آن آشنا شوند، لذا همان گونه که خود خداوند از زبان حزقیال نبی می‌فرماید: «²⁵بنابراین‌ من‌ نیز فرایضی‌ را که‌ نیکو نبود و احکامی‌ را که‌ از آنها زنده‌ نمانند به‌ ایشان‌ دادم‌» ( حزقیال 20 : 25 ).

تمام احکام شریعت سایه‌هایی بودند از حقیقتی روحانی در آینده، و مسیحِ خداوند زمانی که در خصوص نجاست صحبت نمود به بُعد روحانی نجاست اشاره داشت.

ظاهراً در زمان مسیح نیز کشمکش شدید بر سر احکام و شریعت وجود داشته و حتّی موضوعاتی مانند شراب در همان زمان نیز جزو چالشهای وقت بوده، از آن روی که خداوند عیسی مسیح در بین این چالشها می‌فرماید: «¹⁸زيرا يحيي آمد، نه مي‌خورد و نه مي‌آشاميد، مي‌گويند ديو دارد.¹⁹پسر انسان آمد كه مي‌خورَد و مي‌نوشد، مي‌گويند اينك مردي پرخور و ميگسار و دوست باجگيران و گناهكاران است. ليكن حكمت از فرزندان خود تصديق كرده شده است» ( متّی 11 : 18 - 19 ).

به هر حال امروزه می‌دانیم که پدر همه چیز را به پسر سپرده و او است که بر همگان داوری می‌کند؛ و خداوند عیسی مسیح آن چیزی را که به بدن فرو می‌رود، بدنی که حسب کلام خدا می‌بایست نابود شود و به خاک برگردد را نجس نمی‌داند و ربطی به ابدیّت نمی‌دهد؛ امّا روح انسان را که می‌بایست جامة نافانی بر خود بگیرد و تا به ابد بماند را مستلزم پاکی دانسته تا با نجس ساختن آن از ملکوت خداوند باز نماند.

به قول پولس"هيچ چيز در ذات خود نجس نيست."مگر خداوند که ذات الوهیّش قداست و پاکی است، می‌تواند از نفخة دهان خود که به واسطة آن جهان هستی را خلق نموده، چیزی ناپاک و نجس را فی‌النفسه بیرون دهد؟ حاشا! نجاست بعد از خلقت، و از فساد عقلانی و روحانی بوده که شکل گرفت، و شریعت نیز کوشیده تا این را به نسل آدم بفهماند.

شراب در شریعت:

شراب در مناسبات شریعت در عهد عتیق دارای نقش ویژه‌ای بوده. هر چند باز متذکّر می‌گردم که تمام احکام شریعت سایه‌هایی از وقایع روحانی آینده است که می‌بایست آشکار شود؛ امّا چون موضوع این نوشتار پرداختن به مفاهیم روحانی نیست و صرفاً در خصوص شراب و مسکرات می‌باشد، از توضیح مفاهیم روحانی پرهیز می‌کنم.

در ادامه به چند مورد از رسوم شریعت اشاره می‌گردد که شراب در بطن آن دارای نقشی مخصوص به خود می‌باشد.

در احکامی که برای تقدیس کاهنان داده شده بود، یکی از هدایایی که به همراه برّة قربانیِ روزانه که در صبح و شام ذبح می‌شد، شراب بوده که به عنوان هدیة ریختنی گذرانده می‌شد: «³⁹و اين است قربانيهايي كه بر مذبح بايد گذرانيد: دو برّة يك ساله، هر روز پيوسته،⁴⁰يك برّه را در صبح ذبح كن، و برّة ديگر را در عصر ذبح نما.⁴¹و ده يك از آرد نرم سرشته شده با يك ربع هين روغن كوبيده، و براي هدية ريختني، يك ربع هين شراب براي هر برّه خواهد بود.⁴²و برّة ديگر را در عصر ذبح كن و براي آن موافق هدية صبح و موافق هدية ريختني آن بگذران، تا عطر خوشبو و قرباني آتشين براي خداوند باشد.⁴³اين قرباني سوختني دائمي، در نسلهاي شما نزد دروازة خيمة اجتماع خواهد بود، به حضور خداوند، در جايي كه با شما ملاقات مي‌كنم تا آن جا به تو سخن گويم.⁴⁴و در آن جا با بني‌اسرائيل ملاقات مي‌كنم، تا از جلال من مقدّس شود» ( خروج 29 : 39 - 44 ).

در عيد نوبرها نیز به همراه برّة قربانی، شراب به عنوان هدیة ریختنی گذرانده می‌شد: «⁹و خداوند موسي را خطاب كرده، گفت:¹⁰بني‌اسرائيل را خطاب كرده، به ايشان بگو: چون به زميني كه من به شما مي‌دهم داخل شويد، و محصول آن را درو كنيد، آنگاه بافة نوبر خود را نزد كاهن بياوريد.¹¹و بافه را به حضور خداوند بجنباند تا شما مقبول شويد، در فرداي بعد از سَبَّت كاهن آن را بجنباند.¹²و در روزي كه شما بافه را مي‌جنبانيد، برّة يك ساله بي‌عيب براي قرباني سوختني به حضور خداوند بگذرانيد.¹³و هدية آردي آن دو عُشر آرد نرم سرشته شده به روغن خواهد بود،‌ تا هدية‌ آتشين و عطر خوشبو براي خداوند باشد، و هدية‌ ريختني آن چهار يك هين شراب خواهد بود.¹⁴و نان و خوشه‌هاي برشته شده و خوشه‌هاي تازه مخوريد،‌ تا همان روزي كه قرباني خداي خود را بگذرانيد. اين براي پشتهاي شما در همة مسكنهاي شما فريضه‌اي ابدي خواهد بود» ( لاویان 23 : 9 - 14 ).

به همراه هدايای ریختنی و قربانيهای سوختنی شراب نیز تقدیم می‌گردید: «⁵و براي هدية ريختني يك ربع هين شراب با قرباني سوختني يا براي ذبيحه به جهت هر برّه حاضر كن.⁶يا به جهت قوچ براي هدية آردي دو عُشر ايفه آرد نرم مخلوط شده با يك ثلث هين روغن حاضر كن.⁷و به جهت هدية ريختني يك ثلث هين شراب براي خوشبويي به جهت خداوند حاضر كن.⁸و چون گاوي براي قرباني سوختني يا ذبيحه‌اي براي اداي نذر يا براي ذبيحة سلامتي به جهت خداوند حاضر مي‌كني،⁹آنگاه به جهت هدية آردي، سه عُشر آرد نرم مخلوط شده با نصف هين روغن با گاو بگذراند.¹⁰و براي هدية ريختني نصف هين شراب بگذران تا هدية آتشين خوشبو براي خداوند بشود» ( اعداد 15 : 5 - 10 ).

برای قربانی سوختنی ماهانه، شراب نیز به عنوان هدايای ریختنی تقدیم می‌گردید: «¹⁴و هداياي ريختني آنها نصف هين شراب براي هر گاو، و ثلث هين براي هر قوچ، و ربع هين براي هر برّه باشد. اين است قرباني سوختني هر ماه از ماه‌هاي سال» ( اعداد 28 : 14 ).

در باب 14 کتاب تثنیّه نیز به خوردن شراب و مسکرات پس از پرداخت ده یک در حضور خداوند اشاره شده: «²²عُشر تمامى محصولات مزرعة خود را كه سال به سال از زمين برآيد، البتّه بده.²³و به حضور يهوه خدايت در مكانى كه برگزيند تا نام خود را در آن جا ساكن سازد، عشر غلّه و شيره و روغن خود را و نخست‌زادگان رمّه و گلّه خويش را بخور، تا بياموزى كه از يهوه خدايت همة اوقات بترسى.²⁴و اگر راه از برايت دور باشد كه آن را نمى‌توانى برد، و آن مكانى كه يهوه، خدايت، خواهد برگزيد تا نام خود را در آن بگذارد، وقتى كه يهوه، خدايت، تو را بركت دهد، از تو دور باشد،²⁵پس آن را به نقره بفروش و نقره را به دست خود گرفته، به مكانى كه يهوه خدايت برگزيند، برو.²⁶و نقره را براى هر چه دلت مى‌خواهد از گاو و گوسفند و شراب و مسكرات و هر چه دلت از تو بطلبد، بده، و در آن جا به حضور يهوه، خدايت، بخور و خودت با خاندانت شادي نما» ( تثنیّه 14 : 22 - 26 ).

در احکامی که خداوند به قوم اسرائیل حکم نموده می‌توانید ببینید که شراب نیز جایگاهی خاص در کنار قربانیها دارد. خصوصاً در این اشارة آخری که می‌گوید: «شراب و مسكرات و هر چه دلت از تو بطلبد، بده، و در آن جا به حضور يهوه، خدايت، بخور.» این نظر ما را به شام آخر خداوند عیسی مسیح نیز جلب می‌کند که شاگردان در حضور مقدّس خداوند، شراب را که نماد خون او بوده نوشیدند.

در شام خداوند، جایگزینی هر نوشیدنی دیگری به جای شراب اشتباه محض است، و کلیساهایی که به بهانة قداست کلیسا آب میوه را جایگزین شراب می‌کنند، سخت در اشتباه‌اند و سنّتی را که خداوند برای ما به یادگار گذاشته است را منحرف می‌سازند.

منع شدگان از شراب:

علاوه بر آن چه در قوانین شریعت در خصوص شراب می‌بینید، در کتاب مقدّس مواردی نیز وجود دارد که خوردن شراب را برای بعضیها تقبح و ناشایست دانسته است.

زمامداران:

حکیم‌ترین مرد روی زمین، سلیمان در کتاب امثال می‌گوید: «⁴پادشاهان را نمي‌شايد اي لموئيل، پادشاهان را نمي‌شايد كه شراب بنوشند، و نه اميران را كه مسكرات را بخواهند.⁵مبادا بنوشند و فرايض را فراموش كنند، و داوري جميع ذليلان را منحرف سازند» ( امثال 31 : 4 - 5 ).

سلیمان با این سخن، روی دیگر شراب را نشان می‌دهد که عقل را زایل می‌کند و صاحبان حکم را منحرف می‌سازد. او شراب را نجس و حرام نکرده بلکه شایستة بزرگان ندانسته. اگر بخواهیم امروزه در کلیسا ببینیم که این زمامداران چه کسانی هستند، می‌توان به رسولان مسیح اشاره نمود که صاحب فتوا می‌باشند.

کاهنان:

در عهد جدید، پولس رسول اسقف‌ها را از نوشیدن شراب و میگساری منع می‌کند و شخص میگسار را شایستة چنین جایگاهی نمی‌داند. اسقف در اصل در زمرة شبانان می‌باشد که دارای نقشی کهانتی در کلیسا می‌باشد: «⁷زيرا كه اُسقف مي‌بايد چون وكيل خدا بي‌ملامت باشد و خودرأي و تندمزاج يا ميگسار يا زننده يا طمّاعِ سود قبيح نباشد» (تیطس 1 : 7).

و ایضاً در جایی دیگر این مهم را به شاگرد خود تیموتاؤس نیز سفارش می‌کند: «¹اين سخن امين است كه اگر كسي منصب اسقفي را بخواهد، كار نيكو مي‌طلبد.²پس اسقف بايد بي‌ملامت و صاحب يك زن و هوشيار و خردمند و صاحب نظام و مهمان‌نواز و راغب به تعليم باشد؛³نه ميگسار يا زننده يا طمّاعِ سود قبيح بلكه حليم و نه جنگجو و نه زر پرست. ... ⁸همچنين شمّاسان باوقار باشند، نه دو زبان و نه راغب به شراب زياده و نه طمّاعِ سود قبيح» ( اوّل تیموتاؤس 3 : 1 - 3 و 8 ).

با این که در عهد عتیق شراب در مراسمات مذهبی دارای جایگاهی بوده، امّا خداوند هارون و پسرانش را که خدمت کهانتی قدس‌الاقداس را داشتند به هنگام ورود به خیمة اجتماع از نوشیدن شراب و هر گونه مسکراتی منع می‌کند: «⁸و خداوند هارون را خطاب كرده، گفت:⁹‌تو و پسرانت با تو چون به خيمة اجتماع داخل شويد، شراب و مُسكري منوشيد مبادا بميريد. اين است فريضة ابدي در نسلهاي شما.¹⁰و تا در ميان مقدّس و غير مقدّس و نجس و طاهر تميز دهيد،¹¹و تا به بني‌اسرائيل همة فرايضي را كه خداوند به دست موسي براي ايشان گفته است، تعليم دهيد» ( لاویان 10 : 8 - 11 ).

امروزه خادمینی که در کلیساها نقشی کهانتی دارند، در خیمه‌ای روحانی، مادام‌العمر حضور دارند لذا هرگز نمی‌بایست شراب یا مسکری بنوشند. در لاویان حتّی تذکّر می‌دهد که اقدام به چنین عملی مساوی است با مرگ که در عهد جدید این مرگ به مفهوم روحانی آن یعنی منقطع شدن از ملکوت خداوند است.

خداوند عیسی مسیح پیش از این که به آسمان صعود کند و در جایگاه کهانتی آسمانی قرار بگیرد به شاگردانش گفته بود که: «²⁹امّا به شما مي‌گويم كه بعد از اين از ميوه مَوْ ديگر نخواهم نوشيد تا روزي كه آن را با شما در ملكوت پدر خود، تازه آشامم» ( متّی 26 : 29 ).

او می‌دانست کاهن در هنگام ورود به خیمة اجتماع برای گذراندن قربانی گناه نمی‌بایست شراب بنوشد، لذا این موضوع را به شاگردانش گوشزد نمود. امروزه برای تمام کسانی که در خیمة زمینی، و در جایگاه خدمتی کهانتی در کلیسا هستند نیز این حکم صادق است. «²¹و كاهن وقت در آمدنش در صحن اندروني شراب ننوشد» ( حزقیال 44 : 21 ).

نذیره‌ها:

علاوه بر پادشاهان و کاهنان، نذیره‌های خداوند نیز در ایّام نذر خود نمی‌بایست شراب یا مسکری بنوشند: «¹و خداوند موسى را خطاب كرده، گفت:²بنى‌اسرائيل را خطاب كرده، به ايشان بگو: چون مرد يا زن نذر خاص، يعنى نذر نذيره بكند، و خود را براي خداوند تخصيص نمايد،³آنگاه از شراب و مسكرات بپرهيزد و سركه شراب و سركه مسكرات را ننوشد، و هيج عصير انگور ننوشد، و انگور تازه يا خشك نخورد.⁴و تمام ايّام تخصيصش از هر چيزى كه از تاك انگور ساخته شود، از هسته تا پوست نخورد. ...²⁰و كاهن آنها را به جهت هدية جنبانيدنى به حضور خداوند بجنباند، اين با سينه جنبانيدنى و ران افراشتنى براى كاهن، مقدّس است. و بعد از آن نذيره شراب بنوشد» ( اعداد 6 : 1 - 4 و 20 ).

در طول تاریخ شاهدیم که هر جا خدا شخصی را به عنوان نذیره انتخاب نموده صریحاً حکم بر ننوشیدن شراب و مسکری برای او صادر نموده، به عنوان نمونه می‌توان به انتخاب شمشون به عنوان نذیرة خداوند نگاه کرد: «²و شخصي از صُرعَه از قبيله دان، مانوح نام بود، و زنش نازاد بوده، نمي‌زاييد.³و فرشتة خداوند به آن زن ظاهر شده، او را گفت: اينك تو حال نازاد هستي و نزاييده‌اي. ليكن حامله شده، پسري خواهي زاييد.⁴و الآن باحذر باش و هيچ شراب و مسكري منوش و هيچ چيز نجس مخور.⁵زيرا يقيناً حامله شده، پسري خواهي زاييد، و اُستره بر سرش نخواهد آمد، زيرا آن ولد از رحم مادر خود براي خدا نذيره خواهد بود؛ و او به رهانيدن اسرائيل از دست فلسطينيان شروع خواهد كرد» ( داوران 13 : 2 - 5 ).

همچنین این حکم برای یحیی تعمید دهنده نیز که نذیرة انتخابی برای خداوند بوده هم صدق می‌کرد: «¹⁵زيرا كه در حضور خداوند بزرگ خواهد بود و شراب و مُسكري نخواهد نوشيد و از شكم مادر خود، پر از روح‌القدس خواهد بود» ( لوقا 1 : 15 ).

برای همین بوده که مسیح در وصف حالات یحیی وقتی که گفت: «¹⁸زيرا يحيي آمد، نه مي‌خورد و نه مي‌آشاميد، ...» ( متّی 11 : 18 ). به نذیره بودن او نگاه می‌کرده. تمام نذیره‌های خداوند تا به امروز کسانی هستند که در طول زندگی خود، به جز در شام خداوند که میراث خداوند عیسی مسیح است، که می‌بایست در موعدش هر ساله برگزار شود، لب به شراب نمی‌زنند.

این سه گروه یاد شده که دارای نقشهای پایه‌ای در کلیسا می‌باشند از نوشیدن شراب و مسکرات منع شده‌اند. زیرا می‌بایست در هوشیاری کامل و تمام وقت در خدمت هیکل روحانی خداوند عیسی مسیح، یعنی کلیسا باشند. امّا برای سایرین در کلیسا چه حکمی مقرّر می‌باشد؟

هشدار در خصوص شراب:

هر چند شراب و مسکرات نجس و حرام نیست، و کسی از اعضای کلیسا، صرفاً به خاطر نوشیدن آن گناهکار محسوب نمی‌شود، امّا کتاب مقدّس هشدارهایی را در این خصوص می‌دهد.

اعتدال در شراب:

پولس رسول زنان پیر را از نوشیدن شراب منع نکرده، و تنها به مصرف اندکی از آن توصیه می‌کند: «³همچنين زنان پير، در سيرتْ متّقي باشند و نه غيبت‌گو و نه بندة شراب زياده بلكه معلّمات تعليم نيكو» ( تیطس 2 : 3 ).

شراب فریبنده است:

در کتاب حبقوق به خاصیّت فریبندگی و اغواگری شراب اشاره شده، که وقتی شخصی از آن بنوشد، بیشتر اغوا شده و طالب آن می‌گردد، حبقوق شراب را به عالم اموات تشبیه کرده، همان گونه که عالم اموات از مردگان هرگز پر نمی‌شود، عطش شخص میگسار نیز تمامی و پری ندارد.

«⁵به درستي كه شراب فريبنده است و مرد مغرور آرامي نمي‌پذيرد، كه شهوت خود را مثل عالم اموات مي‌افزايد و خودش مثل موت، سير نمي‌شود. بلكه جميع امّتها را نزد خود جمع مي‌كند و تمامي قومها را براي خويشتن فراهم مي‌آورد» ( حبقوق 2 : 5 ).

شراب استهزا می‌کند:

سلیمان شخص شراب‌خوار را بی‌حکمت معرّفی می‌کند، از آن روی که دانسته از خاصیّت مدهوش‌سازی آن، با نوشیدنش خود را مورد تمسخر دیگران قرار می‌دهد: «¹شراب استهزا مي‌كند و مسكرات عربده مي‌آورد، و هر كه به آن فريفته شود، حكيم نيست» ( امثال 20 : 1 ).

این اتّفاقی بود که برای نوح افتاد. نوح آن قدر شراب نوشید که در خیمة خود برهنه شد و مدهوش گردید و همین امر موجب استهزای او توسّط یکی از فرزندانش به نام حام شد: «²⁰و نوح به فلاحت زمين شروع كرد، و تاكستانى غرس نمود.²¹و شراب نوشيده، مست شد، و در خيمه خود عريان گرديد.²²و حام، پدر كنعان، برهنگى پدر خود را ديد و دو برادر خود را بيرون خبر داد» ( پیدایش 9 : 20 - 22 ).

شراب موجب گناه:

یکی از رقّت انگیزترین وقایع کتاب مقدّس، بد مستی لوط بود، که دخترانش او را با شراب فریفتند و وقتی که او مست شد، با دخترانش در دو شب پیاپی همبستر شد و آنان را باردار نمود. از آن دو دخترِ لوط، دو فرزند پسر زاده شدند که از آنها دو قوم به نامهای مواب و بنی‌عمون به وجود آمد که این دو قوم بعدها در تاریخ از دشمنان قوم اسرائیل گردیدند.

«³¹و دختر بزرگ به كوچك گفت: پدر ما پير شده و مردي بر روي زمين نيست كه بر حسب عادت كل جهان، به ما درآيد.³²بيا تا پدر خود را شراب بنوشانيم، و با او هم بستر شويم، تا نسلي از پدر خود نگاه داريم.³³پس در همان شب، پدر خود را شراب نوشانيدند، و دختر بزرگ آمده با پدر خويش همخواب شد، و او از خوابيدن و برخاستن وي آگاه نشد.

³⁴و واقع شد كه روز ديگر، بزرگ به كوچك گفت: اينك دوش با پدرم همخواب شدم، امشب نيز او را شراب بنوشانيم، و تو بيا و با وي همخواب شو، تا نسلي از پدر خود نگاه داريم.³⁵آن شب نيز پدر خود را شراب نوشانيدند، و دختر كوچك همخواب وي شد، و او از خوابيدن و برخاستن وي آگاه نشد.³⁶پس هر دو دختر لوط از پدر خود حامله شدند.³⁷و آن بزرگ، پسري زاييده، او را مواب نام نهاد، و او تا امروز پدر موابيان است.³⁸و كوچك نيز پسري بزاد، و او را بن‌عَمي نام نهاد. وي تا به حال پدر بني‌عمون است» ( پیدایش 19 : 31 - 38 ).

شراب شایستة هالکان و تلخ جانان:

سلیمان در کتاب امثال، مسکرات که به مراتب بدتر از شراب است را درخور هلاک شوندگان دانست، و شراب را برای کسانی که در رنج و درد دنیا هستند سزاوار دانست: «⁶مسكرات را به آناني كه مشرف به هلاكتند بده و شراب را به تلخ جانان،⁷تا بنوشند و فقر خود را فراموش كنند، و مشقّت خويش را ديگر بياد نياورند» ( امثال 31 : 6 - 7 ).

این سخن سلیمان برای دو گروه طرد شده از نگاه خدا است، و هیچ اشاره‌ای به برگزیدگان قوم خدا برای نوشیدن شراب و مسکرات ندارد.

با میگساران معاشرت نباید کرد:

پولس رسول آن قدر شراب را قبیح دانسته که آن را در کنار گناهانی که شخص را به سوی هلاکت می‌برد قرار داده: «¹¹لیكن الآن به شما مي‌نويسم كه اگر كسي كه به برادر ناميده مي‌شود، زاني يا طمّاع يا بت پرست يا فحّاش يا ميگسار يا ستمگر باشد، با چنين شخص معاشرت مكنيد بلكه غذا هم مخوريد» ( اوّل قرنتیان 5 : 11 ). او همنشینی و همسفره شدن با شخص میگسار را شدیداً نهی می‌کند.

میگساران در ملکوت خدا نخواهند بود:

در جایی دیگر پولس واضحاً اعلام می‌کند که میگساران نیز وارد ملکوت خداوند نمی‌شوند و طرد شده هستند: «⁹آيا نمي‌دانيد كه ظالمان وارث ملكوت خدا نمي‌شوند؟ فريب مخوريد، زيرا فاسقان و بت پرستان و زانيان و متنعّمان و لوّاط¹⁰و دزدان و طمعكاران و ميگساران و فحّاشان و ستمگران وارث ملكوت خدا نخواهند شد» ( اوّل قرنتیان 6 : 9 - 10 ).

وای بر شراب‌خواران است:

عبارت وای در کتاب مقدّس بسیار هولناک است. هرگاه کتاب مقدّس از واقعه‌ای با این پیش مقدّمه استفاده نموده حکایت از یک اتّفاق بسیار هولناک داشته است. حال سلیمان یکی از این وایها را به میگساران می‌چسباند و در وصف آن سخن می‌گوید.

«²⁹واي از آن كيست و شقاوت از آن كه،‌ و نزاعها از آن كدام، و زاري از آن كيست و جراحتهاي بي‌سبب از آن كه، و سرخي چشمان از آن كدام؟³⁰آناني را است كه شرب مدام مي‌نمايند،‌ و براي چشيدن شراب ممزوج داخل مي‌شوند.³¹به شراب نگاه مكن وقتي كه سرخ فام است،‌ حيني كه حبابهاي خود را در جام ظاهر مي‌سازد، و به ملايمت فرو مي‌رود؛³²امّا در آخر مثل مار خواهد گزيد،‌ و مانند افعي نيش خواهد زد.³³چشمان تو چيزهاي غريب را خواهد ديد، و دل تو به چيزهاي كج تنطّق خواهد نمود،³⁴و مثل كسي كه در ميان دريا مي‌خوابد خواهي شد، يا مانند كسي كه بر سر دكل كشتي مي‌خسبد؛³⁵و خواهي گفت: مرا زدند ليكن درد را احساس نكردم، مرا زجر نمودند ليكن نفهميدم. پس كي بيدار خواهم شد؟ همچنين معاودت مي‌كنم و بار ديگر آن را مي‌طلبم» ( امثال 23 : 29 - 35 ).

سلیمان معتقد بود که هیچ کسی را از فریفتگی در شراب و مسکرات گریزی نیست.

اشعیای نبی نیز این کلام سلیمان را تأیید می‌کند و در روح نبوّتی یک"وای"برای میگساران اعلام می‌دارد: «¹¹واي بر آناني كه صبح زود بر مي‌خيزند تا در پي مسكرات بروند، و شب دير مي‌نشينند تا شراب ايشان را گرم نمايد،¹²و در بزمهاي ايشان عود و بربط و دف و ناي و شراب مي‌باشد. امّا به فعل خداوند نظر نمي‌كنند و به عمل دستهاي وي نمي‌نگرند. ... ²²واي بر آناني كه براي نوشيدن شراب زورآورند، و به جهت ممزوج ساختن مسكرات مردان قوي مي‌باشند» ( اشعیا 5 : 11 - 12 و 22 ).

زمان را باید شناخت:

خداوند عیسی مسیح از شاگردانش انتظار دارد تا همیشه در شایستگی رفتار کنند چنان که پولس رسول نیز به این امر سفارش می‌کند: «¹³و با شايستگي رفتار كنيم چنان كه در روز، نه در بزمها و سكرها و فسق و فجور و نزاع و حسد؛¹⁴بلكه عيسي مسيح خداوند را بپوشيد و براي شهوات جسماني تدارك نبينيد» ( رومیان 13 : 13 - 14 ). آیا همین انتظار خداوند از ما، ما را بر آن نمی‌دارد که از هر چیزی که موجب ناشایستگی و اغوا می‌گردد، پرهیز کنیم؟

پولس رسول به کلیسا هشدار می‌دهد، امروز که روز ششم از خلقت است، روز سلطة شیطان می‌باشد، لذا مسیحیان می‌بایست هوشیار و فهیم باشند تا به حیله‌های ابلیس اغوا نگردند و از هر چیزی که موجب اغواگری برای آنان می‌شود پرهیز نمایند.

«¹⁶و وقت را دريابيد زيرا اين روزها شرير است.¹⁷از اين جهت بي‌فهم مباشيد، بلكه بفهميد كه ارادة خداوند چيست.¹⁸و مست شراب مشويد كه در آن فجور است، بلكه از روح پر شويد» ( افسسیان 5 : 16 - 18 ).

پولس بسیار روشن و واضح می‌گوید که در شراب فجور و گمراهی است، و کلیسا را از آن برحذر می‌دارد.

سفارش به شراب:

با تمام مواردی که در مذمّت شراب و مسکرات در کتاب مقدّس است، امّا در جاهایی و برای موارد خاصی نیز به نوشیدن شراب توصیه شده است.

شام خداوند:

در مهم‌ترین موقعی که می‌بایست حتماً شراب نوشیده شود، به هنگام برگزاری سالیانة شام خداوند است، که تمام مسیحیان به یادبود شب آخر خداوند در موعد پسح، نان فطیر را پاره کرده و پیالة شراب را که نمادی از بدن و خون مسیح است را به همان گونه‌ای که خود مسیح انجام داده، می‌خورند و می‌نوشند: «²²و چون غذا مي‌خوردند، عيسي نان را گرفته، بركت داد و پاره كرده، بديشان داد و گفت: بگيريد و بخوريد كه اين جسد من است.²³و پياله‌اي گرفته، شكر نمود و به ايشان داد و همه از آن آشاميدند²⁴و بديشان گفت: اين است خون من از عهد جديد كه در راه بسياري ريخته مي‌شود.²⁵هر آينه به شما مي‌گويم بعد از اين از عصير انگور نخورم تا آن روزي كه در ملكوت خدا آن را تازه بنوشم» ( مرقس 14 : 22 - 25 ).

نان و شراب همیشه نمادی از بدن و خون خداوند بوده و در خوردن و آشامیدن آن همیشه تجدید پیمان و عهدی است که شخص با خداوند تجدید می‌کند. ابراهیم نیز وقتی که از جنگ برگشته بود و با ملکیصدق، کاهن خدای تعالی ملاقات می‌کند، پیش از آن که ده یک از غنیمتها را به ملکیصدق بدهد، با او نان و شراب را به عنوان عهد با خداوند خورد و آشامید: «¹⁸و ملكيصدق، مَلِك ساليم، نان و شراب بيرون آورد. و او كاهن خداي تعالي بود» ( پیدایش 14 : 18 ).

درمان بیماری:

بدن یک ایماندار، که هیکل مقدّس روح‌القدس است، آن قدر دارای ارزش و اهمیّت است که برای درمان هرگاه لازم به شراب باشد، نمی‌بایست از آن دریغ نمود. تیموتاؤس که دارای بیماری از ناحیة معده بوده، حاضر نمی‌شد حتّی به جهت بیماری خود شراب بنوشد، تا این که پولس رسول، که خود از مخالفان نوشیدن شراب بوده، در نامه‌ای او را به این کار سفارش می‌کند: «²³ديگر آشامندة آب فقط مباش، بلكه به جهت شكمت و ضعفهاي بسيار خود شرابي كم ميل فرما» ( اوّل تیموتاؤس 5 : 23 ).

می‌خواهم به این نکتة مهم توجّه داشته باشید، که چرا علی‌رغم سفارش پولس، تیموتاؤس حتّی برای سلامتی خود حاضر نبود تا شراب بنوشد؟! تیموتاؤس می‌دانست که نوشیدن شراب شایستة او نیست، لذا حتّی به قیمت سلامت خود از آن پرهیز می‌نمود.

سخن آخر:

با تمام توصیفاتی که در خصوص شراب شده، امّا همیشه در انتها برای بسیاری درست بودن یا نبودن نوشیدن شراب و مسکرات جای پرسش بوده. کتاب مقدّس به وضوح موضع هر کس را نسبت به شراب و مسکرات را مشخّص نموده؛ مگر آن که کسی نخواهد آن را درک کند. لذا به صورت تیتروار خلاصة آن چه گفته شده را در انتها یادآوری می‌کنم.

1- شراب و مسکرات نجس و حرام نیست؛

2- برای زمامداران شایسته نیست؛

3- برای خادمینِ خدمتهای کهانتی و نذیره‌ها ممنوع است؛

4- برای اعضای کلیسا نخوردن آن بهتر از خوردن آن است؛

5- برای کسی که می‌خورد گناه محسوب نمی‌شود، امّا اگر موجب گناه گردد، گناه خواهد بود؛

6- برای شخص میگسار، کسی که دائم‌الخمر و مست می‌کند، اخراج از ملکوت و کلیسا را به همراه دارد؛

7- در شام خداوند کاملاً مجاز، بلکه ضروری است؛

8- برای بیماریهای خاص که نیاز به استعمال آن باشد، مجاز است؛

بعضیها می‌گویند که اگر هر از گاهی شراب بنوشند، ولی مست نکنند ایرادی ندارد؟ و ادامه می‌دهند که هیچگاه وابسته به شراب نمی‌شوند! در جواب اینان باید گفت، سلیمان که حکیم‌ترین انسان روی زمین بوده گفت که، شراب اغوا می‌کند و شخص از آن خبردار نمی‌شود.

لیکن پولس رسول به این دسته اشخاص می‌فرماید: «¹²همه چيز براي من جايز است لیكن هر چيز مفيد نيست. همه چيز براي من روا است، ليكن نمي‌گذارم كه چيزي بر من تسلّط يابد» ( اوّل قرنتیان 6 : 12 ).

خداوند نیز به قوم و کلیسای خود حکم می‌کند که: «³هيچ چيز مكروه مخور» ( تثنیّه 14 : 3 ).

بگذارید در انتها یک جملة پایانی را این غلام کوچک خداوند به شما بگوید: نوشیدن شراب و مسکرات برایتان نجس نیست، حرام نیست، خداوند در نوشیدن آن برای شما گناه نمی‌نویسد، امّا اگر با مصرف آن نتوانید هرگز در جایگاهی مانند زمامداران و خادمین مسح شدة کلیسا و نذیره‌های خداوند برای کارهای بزرگ قرار بگیرید، آیا حاضرید آن را برای همیشه ترک کنید؟ اگر با نوشیدن آن فرصت قرار گرفتن در زمرة عروس مسیح ( باکره‌های دانا ) را از دست بدهید، آیا حاضرید آن را برای همیشه ترک کنید؟